διεκδικητικότητα

Πρόκειται για την ικανότητα του ατόμου να εκφράζει τα δικαιώματά του χωρίς να παραβιάζει τα δικαιώματα των άλλων. Να ζητά χωρίς να απαιτεί, να θέτει όρια και να εκφράζει την άποψή του καθώς και τα αρνητικά και θετικά συναισθήματά του. Δεν είναι δηλαδή μόνο μια κοινωνικά αποδεκτή συμπεριφορά αλλά και ένας τρόπος ζωής που χαρακτηρίζεται από αυτοπεποίθηση, ανεξαρτησία και την ικανότητα να καταλαβαίνει κανείς τον εαυτό του και τους άλλους.
Αποτελεί την χρυσή τομή ανάμεσα στην παθητικότητα που χαρακτηρίζεται από έλλειψη αυτοσεβασμού και την επιθετικότητα που διακρίνεται από την έλλειψη σεβασμού προς τους άλλους. Η διεκδικητική συμπεριφορά βασίζεται στον σεβασμό και όχι στην εξουσία πάνω στους άλλους.

Απαραίτητη προϋπόθεση για να γίνει κανείς διεκδικητικός είναι πρώτα απ’ όλα να συνειδητοποιήσει ότι έχει ανάγκες και δικαιώματα, όπως:

   Να αποφασίζει για τη ζωή του.
   Να μην απολογείται για τη στάση και τα συναισθήματά του.
   Να λέει στους άλλους πώς επιθυμεί να τον μεταχειρίζονται.
   Να λέει «όχι», «δεν καταλαβαίνω», «δεν ξέρω».
   Να ζητά βοήθεια ή ενημέρωση
   Να αλλάζει γνώμη και να κάνει λάθη
   Να του αρέσει ο εαυτός του όπως είναι
   Να έχει τις δικές του αντιλήψεις, πεποιθήσεις και απόψεις, ανεξάρτητα από τις απόψεις των άλλων.
   Να έχει θετικές και ικανοποιητικές σχέσεις με τους άλλους, να αισθάνεται άνετα μέσα σε αυτές  και να μπορεί να εκφράζεται με ειλικρίνεια.
  → Να αλλάζει, να αναπτύσσεται και να προχωρά στη ζωή του.

 

Τεχνικές Διεκδικητικότητας

Θυμηθείτε ότι η γλώσσα του σώματος επικοινωνεί το 70% αυτών που θέλουμε να πούμε. Οπότε όταν μιλάτε σε κάποιον καλό θα είναι, μεταξύ άλλων, να τον κοιτάτε στα μάτια, να μην καμπουριάζετε και να έχετε σταθερή και ήρεμη φωνή.

Σκέψεις όπως «αν μιλήσω θα με απορρίψουν», «θα φανώ επιθετικός», «θα δυσαρεστήσω τους άλλους» ή «θα τους δείξω εγώ» θα σας εμποδίσουν να διεκδικήσετε, γι’ αυτό παραμερίστε τις.

Για να είναι κανείς διεκδικητικός πρέπει να είναι σαφής, σύντομος και συγκεκριμένος σε σχέση με αυτό που θέλει.

Πρέπει να είστε ευθύς. Ξεχάστε τις «εισαγωγές» και μην απευθύνεστε σε τρίτους για να μεταφέρουν δικά σας μηνύματα.

Να θυμάστε ότι μιλάτε για τον εαυτό σας και να χρησιμοποιείτε το «εγώ». Μη λέτε «είσαι λάθος» ή «εσύ φταις», αλλά «διαφωνώ μαζί σου».

Με βάση αυτούς τους κανόνες το διεκδικητικό μήνυμα περιλαμβάνει συνήθως τα εξής τέσσερα στάδια:

1. Περιγράφουμε την κατάσταση. Είναι σημαντικό να μην ερμηνεύουμε, χαρακτηρίζουμε ή προσβάλλουμε τον άλλο, αλλά να είμαστε αντικειμενικοί στην περιγραφή του γεγονότος π.χ. «άργησες μία ώρα στο ραντεβού σου».

2. Εκφράζουμε τα συναισθήματά μας σχετικά με αυτό που συνέβη «στενοχωρήθηκα, ενοχλήθηκα, ανησύχησα».

3. Ζητάμε αυτό που θέλουμε, αρκεί βέβαια να ζητάμε κάτι που να μπορεί να δώσει ο άλλος, π.χ. «την επόμενη φορά να είσαι συνεπής στην ώρα που κανονίζουμε».

4. Δηλώνουμε ποιες θα είναι οι συνέπειες αν αυτό που ζητάμε δεν γίνει «αν δεν έρθεις στην ώρα σου την άλλη φορά θα φύγω».

Σημαντικό είναι επίσης να θυμόμαστε ότι δεν διεκδικούμε ποτέ θυμωμένοι, αγανακτισμένοι ή αγχωμένοι γιατί τότε δεν μιλάμε εμείς αλλά η ένταση του συναισθήματος της στιγμής. Αν πάλι ο συνομιλητής μας είναι επιθετικός και φέρεται άσχημα, του λέμε ότι προτιμάμε να μιλήσουμε μαζί του/της όταν θα είναι πιο ήρεμος/η και περιμένουμε την κατάλληλη στιγμή για να πούμε τι μας ενόχλησε και τι θα θέλαμε να αλλάξει.

UA-60180364-1