αυτοπεποίθηση

Η αυτοπεποίθηση ίσως είναι το σημαντικότερο ψυχολογικό εφόδιο για μια ήρεμη και καλή ζωή. 

Είναι μια στάση που επιτρέπει στους ανθρώπους να έχουν θετική και ρεαλιστική εικόνα του εαυτού τους και των καταστάσεων.

Οι έχοντες αυτοπεποίθηση εμπιστεύονται τις ικανότητές τους, έχουν μια γενική αίσθηση ελέγχου της ζωής τους και πιστεύουν στην εκπλήρωση των ρεαλιστικών στόχων, και προσδοκιών τους.

Η έλλειψη αυτοπεποίθησης δεν σχετίζεται απαραίτητα με την έλλειψη ικανότητας. Αντίθετα είναι συχνά αποτέλεσμα της υπερβολικής έμφασης στις προσδοκίες των άλλων, όπως των γονιών, των φίλων και της κοινωνίας.

 Πεποιθήσεις που επηρεάζουν την αυτοπεποίθηση

1. « Όλοι οι σημαντικοί άνθρωποι στη ζωή μου πρέπει να με αγαπούν και να με εγκρίνουν πάντα».

Εναλλακτική σκέψη: «Οι προσωπικές μου αξίες και πεποιθήσεις δεν εξαρτώνται αποκλειστικά από την έγκριση των άλλων».

2. «Πρέπει να είμαι πάντα ικανός-ή σε όλα, επαρκής, και να επιτυγχάνω σε όλους τους τομείς της ζωής μου».

Η αξία μας όμως δεν καθορίζεται από τα επιτεύγματά μας.

Εναλλακτική σκέψη: «Η αξία είναι ένα έμφυτο χαρακτηριστικό που το έχουν όλοι οι άνθρωποι και δεν εξαρτάται από τις επιδόσεις μας».

 3. «Το παρελθόν μου είναι ιδιαίτερα σημαντικό και καθορίζει τα τωρινά μου συναισθήματα και συμπεριφορές».

Το παρελθόν όμως δεν μπορεί να έχει τέτοια καθοριστική δύναμη πάνω μας αν δεν του το επιτρέψουμε εμείς. Εδώ και τώρα μπορούμε να πάρουμε αποφάσεις ή να κάνουμε επιλογές που να αλλάξουν τη ζωή μας.

Δυσλειτουργικές σκέψεις

Οι παραπάνω πεποιθήσεις μπορεί να σας κάνουν ευάλωτους στις ακόλουθες αρνητικές σκέψεις:

1. Σκεπτικό του «όλα ή τίποτα»: «Είμαι μια αποτυχία όταν η επίδοσή μου δεν είναι τέλεια».

2. Καταστροφολογία: μια αρνητική κριτική, σχόλιο ή γεγονός τα κάνει όλα μαύρα: «Πήρα 15 στο διαγώνισμα χημείας, δεν θα πετύχω ποτέ στην ιατρική».

3. Υπερμεγένθυση των αρνητικών, ελαχιστοποίηση των θετικών: Τα καλά δεν μετρούν τόσο όσο τα κακά: «Ξέρω ότι κέρδισα πέντε παρτίδες σκάκι στη σειρά αλλά αν χάσω τη συγκεκριμένη θα νιώθω απαίσια για μένα».

4. Πίστη στην αλήθεια των συναισθημάτων: «Νιώθω χάλια άρα πρέπει να είμαι χάλια».

5. Υπερβολική έμφαση στα «πρέπει»: Τα «πρέπει» είναι τελειοθηρικά και αντανακλούν τις προσδοκίες των άλλων και όχι τις δικές μας επιθυμίες. «Πρέπει να ξέρεις να μαγειρεύεις πριν παντρευτείς». «Άρα κάτι δεν πάει καλά με εμένα που δεν ξέρω».

6. Κατηγορίες: «Είμαι αποτυχημένος/η και φταίω εγώ γι' αυτό».

7. Δυσκολία στην αποδοχή θετικών σχολίων: «Σου πάει αυτό που φοράς». «Εγώ νομίζω πως με παχαίνει».

Στρατηγικές για την ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης.

1. Δώστε έμφαση στα προτερήματά σας. Ενισχύστε τον εαυτό σας για κάθε σας προσπάθεια. Εστιάζοντας στο τι μπορείτε να κάνετε, επαινέστε τον εαυτό σας για τις προσπάθειες που κάνετε να το καταφέρετε, όχι για το τελικό αποτέλεσμα. Ο γνώμονας είναι προτιμότερο να είναι το τι μπορείτε και όχι το τι πρέπει να κάνετε, προκειμένου να νιώθετε καλά μέσα στα όρια των δυνατοτήτων σας.

2. Ριψοκινδυνέψτε. Δείτε νέες εμπειρίες σαν ευκαιρίες να μάθετε, παρά σαν πιθανότητες να κερδίσετε ή να χάσετε. Με αυτόν τον τρόπο ανοίγονται μπροστά σας νέες δυνατότητες που μπορούν να αυξήσουν την αίσθηση της αυτοαποδοχής.

3. Μιλήστε στον εαυτό σας. Πολεμήστε τις δυσλειτουργικές πεποιθήσεις. Συνειδητοποιήστε τις όταν περνούν από το μυαλό σας και σταματήστε τις αντικαθιστώντας τις με πιο λογικές σκέψεις. Επί παραδείγματι, αν πιάνετε τον εαυτό σας να περιμένει την τελειότητα, υπενθυμίστε του ότι δεν μπορεί να τα κάνει όλα τέλεια και ότι το μόνο που είναι εφικτό είναι να προσπαθεί το καλύτερο. Αυτό σας βοηθά να αποδέχεστε τον εαυτό σας, ενώ παράλληλα προσπαθείτε να βελτιωθείτε.

4. Αξιολογείστε τον εαυτό σας ανεξάρτητα από την γνώμη των άλλων. Με το να εστιάζετε στο πώς αισθάνεστε εσείς προσωπικά για τη συμπεριφορά σας θα μπορέσετε να συντονιστείτε με τον εαυτό σας και τις ανάγκες σας και θα γίνετε πιο αυτοδύναμοι.